Wat gebeurt er als je tegen een brandweerman zegt: ‘Stop met blussen’, als stoppen de enige manier is om zijn team te redden? Of tegen een communicatieadviseur: ‘Stop met adviseren’? Het overkomt meer professionals dan je denkt. Hoe kan de communicatieadviseur helpen bij verlies van betekenis?
Op 5 augustus 1949 springen zestien brandweermannen met hun parachutes uit een vliegtuig boven een gebied bij Mann Gulch, Montana. De ‘smokejumpers’ vormen een betrekkelijk nieuw team. De unit is klein, relatief nieuw qua samenstelling, onervaren in grote branden, maar heeft een beproefde structuur in termen van verantwoordelijkheid. Hun opgave is om een bosbrand te bestrijden.
Eerst lijkt de omvang van de brand nog te overzien, maar na enkele uren dringt het besef door dat de brand niet te stoppen is. Te laat, want de brandweerlieden raken ingesloten door het vuur. De teamcommandant, Dodge, is nog maar kort bij de unit, maar heeft wel veel kennis en ervaring. Hij heeft een idee om de unit te redden. Hij wil een gebied binnen de brand zelf in brand steken, zodat alle brandstof verdwijnt.
Met dit plan in zijn hoofd roept hij tegen de brandweerlieden: ‘Drop your tools!’ Hij steekt een vuur aan en geeft iedereen het bevel in de afgebrande cirkel te gaan liggen. Niemand volgt het bevel op. De mannen stuiven met hun gereedschap alle kanten op. Twee van hen weten veilig een bergrand te bereiken. Dodge overleeft dankzij de onorthodoxe maatregel die hij heeft getroffen. De andere dertien smokejumpers komen om het leven.
Deze dramatische gebeurtenis staat beschreven in het boek Young Men and Fire van Norman McClean (1992). De bekende organisatietheoreticus Karl Weick schreef er in 1993 een fascinerende case study over, die nog altijd actueel is. Het drama van Mann Gulch laat iets zien van hoe verlies aan betekenis een organisatie uit elkaar kan doen vallen. De casus van de vuurvechters staat misschien ver af van de organisatiewerkelijkheid van iedere dag, toch zijn er veel professionals die moeten stoppen met wat ze het beste kunnen, die hun ‘gereedschap’ moeten laten vallen.
Lees het volledige artikel van Harrie van Rooij en Nancy van der Vin op Communicatie OnLine